Kalendarz wydarzeń

Ostatni miesiąc Listopad 2013 Następny miesiąc
N P W Ś C P S
week 43 1 2
week 45 3 4 5 6 7 8 9
week 46 10 11 12 13 14 15 16
week 47 17 18 19 20 21 22 23
week 48 24 25 26 27 28 29 30


Designed by:
web hosting

Rady dla rodziców PDF Drukuj Email

Bezpieczne wakacje
Okres wakacyjny to szczególny czas dla całej rodziny. Właśnie w lipcu
i sierpniu wielu z nas wyjeżdża na urlop, a dzieci i młodzież spędzają wakacje
nad wodą, w górach, czy na koloniach. Towarzyszące wypoczynkowi odprężenie
sprawia, że często zapominamy o podstawowych zasadach bezpieczeństwa.
Chcąc więc ograniczyć zagrożenie skorzystajcie Państwo z naszych porad:
• zapewnijcie dziecku maksimum opieki i zainteresowania,
• starajcie się uczestniczyć w wypełnieniu mu czasu wolnego,
• wykształćcie w nim zdrowy styl życia - wolny od nałogów,
• sprawdźcie, czy miejsce jego zabawy jest bezpieczne,
• nauczcie dziecko, aby nie brało żadnych przedmiotów i słodyczy od obcych,
• zabrońcie mu otwierania drzwi pod nieobecność domowników,
• zabrońcie oddalania się z nieznajomym, czy wsiadania do jego samochodu,
• zawsze starajcie się wiedzieć, gdzie Wasza pociecha idzie, z kim
i kiedy wróci,
• nauczcie ostrożności przy zabawie w pobliżu wody, placu budowy,
ruchliwych ulic, itp. niebezpiecznych miejsc,
• nauczcie dziecko poruszania się po drodze pieszo czy rowerem,
• zabrońcie mu chwalenia się innym, jakie wartościowe przedmioty posiada
w domu,
• dowiedzcie się z kim przebywa podczas zabawy poza domem (wypytajcie o
koleżanki, kolegów - co robią, gdzie mieszkają, czy mają w domu telefon),
• sprawdźcie także, czy organizatorzy wyjazdów kolonijnych są odpowiednio
przygotowani (warunki pobytu, kwalifikacje opiekunów, zakres i rodzaj
zajęć wypełniających czas wypoczynku).
Przestrzegajcie swoje dziecko przed kontaktami z dzikimi zwierzętami,
bezpańskimi psami, które choć miłe i spokojne mogą być niebezpieczne i
dotkliwie pogryźć czy zarazić wścieklizną. Uczcie dziecko, że nie wolno
podchodzić do zwierzęcia, które nie ucieka przed nami - nie wolno go głaskać lub
drażnić w jakikolwiek sposób. W razie kontaktu z psem zachowajcie spokój, nie
uciekajcie, nie krzyczcie, nie patrzcie mu w oczy, nie wykonujcie szybkich
ruchów. Jeżeli pies zaatakuje przyjmijcie postawę żółwia. Kucnijcie, zwińcie się w
kłębek, chroniąc głowę, szyję i brzuch.


Jak pomóc dziecku w nauce mówienia?
1. Zachęcajmy dziecko do naśladowania odgłosów otoczenia, samemu dając przykład, ale uważnie
przysłuchując się efektom uzyskanym przez dziecko.
2. Łączmy nazywanie z konkretnym obiektem, a więc z obrazkami czy widzianym przez dziecko
przedmiotem, osobą, zjawiskiem. Posługujmy się książkami i ilustracjami o wyrazistym rysunku lub
komentujmy aktualne wydarzenia z najbliższego otoczenia w czasie ich trwania.
3.Organizujmy wspólne "zabawy buzią": dmuchanie baniek mydlanych, nadmuchiwanie gumowych
zabawek, gwizdanie, nadymanie policzków, parskanie czy syczenie.
4. Starajmy się łączyć wydawanie różnych dźwięków i naśladowanie odgłosów z ruchami rąk i całego
ciała, tzw. mowa ciała.
5. Zwróćmy uwagę na ćwiczenia dłoni. Zręczność rąk ma związek ze sprawnym artykułowaniem i
mówieniem. Pomagajmy dziecku nawlekać koraliki, budować wieżę z klocków, domek z kart lub
twórzmy z nim świat z modeliny lub plasteliny.
6. Starajmy się nie wyręczać dziecka w wypowiadaniu życzeń i opowiadaniu wrażeń. Nie
podpowiadajmy mu bezustannie, co ma powiedzieć. Pozostawmy mu swobodę w doborze słów.
Starajmy się sprowokować wypowiedź, a te dopiero poprawiajmy.
7. Gdy dziecko mówi po swojemu, powtarzajmy po nim tę samą treść w poprawionej gramatycznie
formie.
8.Opowiadając dziecku bajkę czy interpretując scenkę przedstawioną na obrazku starajmy się mówić
prostymi, krótkimi zdaniami. Nie zasypujmy dziecka lawiną słów, których znaczenia nie rozumie i nie
będzie potrafiło ich wykorzystać. W taki sam sposób odpowiadajmy dziecku na jego pytania.
Sprawdzajmy, czy śledzi tok naszych myśli, rozumie wszystkie wyrazy, zadając mu pytania i
ewentualnie podpowiadając odpowiedzi. W tym celu naprowadzajmy dziecko na właściwy wyraz,
pokazujmy daną rzecz na obrazku mówiąc początek wyrazu.
9. Komentujmy możliwie często to, co sami robimy i co robi dziecko, np.: "teraz mama prasuje, a
później będzie gotowała zupę".
10. Nigdy nie krytykujmy mowy dziecka w jego obecności ani w obecności innych dzieci, nie
porównujmy go z rówieśnikami, nie stawiajmy ich za przekład pod tym względem. Uświadamianie
bowiem dziecku, że jego mowa jest dla rodziców problemem i zmartwieniem, że są z niej
niezadowoleni, wywoła skutek odwrotny do zamierzonego, zniechęci i zablokuje.
11. Zawsze chwalmy dziecko, nie tylko za widoczne osiągnięcia, ale za każde próby i starania, udane
ćwiczenie, nowy wyraz, powtórzenie, opowiadanie.
12. Jeśli dwulatek nie mówi więcej niż parę słów i przybywa ich bardzo mało, a trzylatek nie próbuje
układać zdań - pamiętajmy: to najwyższa pora, by zasięgnąć porady specjalisty.
Lepiej okazać w tej kwestii nadwrażliwość i troskę niż brak umiejętności przewidywania i przykre w
skutkach w dalszej edukacji dziecka porażki.


RODZICE - kilka rad jak uniknąć wad:

- Nie mów nigdy do dziecka niepoprawnie pod względem gramatycznym, staraj się unikać
zdrobnień i neologizmów,
- Zawsze stosuj słowa i zwroty utrwalone podczas ćwiczeń w rozmowach codziennych,
- Nie zapominaj o częstym okazywaniu swojemu dziecku zadowolenia i akceptacji,
- Pamiętaj, że nauka wymowy nie powinna ograniczać się tylko do ćwiczeń z logopedą w formie
zabawy, ale i winna być kontynuowana w ciągu całego dnia.
Co robić, aby mowa była piękna?
- mówić spokojnie, bez pośpiechu,
- świadomie ćwiczyć się w ustnych wypowiedziach,
- czytać głośno, otwierając szeroko usta,
- słuchać mowy swojej i innych
- nauczyć się „czuć” swoją mowę:
- mów i czuj swoje ciało,
- wykorzystuj zmysły: wzrok, słuch, czucia,
- odpowiednio korzystaj z gestu i mimiki,
- skorzystaj z pomocy logopedy, aby nauczyć się prawidłowej wymowy głosek, których nie
potrafisz dobrze wymówić.

Zestawy ćwiczeń logopedycznych:
1. Ćwiczenia utrwalające wymowę głoski sz:
Wymowa
- język u góry w jamie ustnej,
- zęby zsunięte,
- wargi wysunięte do przodu „dziobek”,
- dmuchamy na czubek języka.
1. Naśladowanie szumu drzew:
sz..... sz..... sz.....
2. Powtarzanie sylab z głoską sz:
szy, sze, szo, szu, sza,
yszy, esze, oszo, uszu, asza,
ysz, esz, osz, usz, asz,
3. Zabawa słuchowa:
Usłyszysz dwa dźwięki, a ty powiesz czy były takie same czy inne:
sz – s sza – sa szu - su
s – sz sa - sza su - su
s – s sa – sa szu - szu
sz – sz sza - sza su - szu

Podane ćwiczenia należy przerabiać dwa razy dziennie po 5 ... 10 minut. Ćwiczenia powinna
prowadzić osoba, która ma poprawną i wyraźną wymowę.
Ćwiczenia utrwalające wymowę głoski s:
Wymowa
- język leży płasko, jest szeroki, dotyka dolnych zębów,
- zęby są zbliżone i widoczne,
- wargi rozchylone jak przy uśmiechu.
1. Naśladowanie syczenia węża:
s .... s,
2. Powtarzanie sylab z głoską s:
sy, se, so, su, sa
ysy, ese, oso, usu, asa
ys, es, os, us, as
3. Zabawa słuchowa:
Usłyszysz dwa dźwięki, a ty powiesz czy były takie same czy inne:
sz – s sza – sa szu - su
s – sz sa - sza su - su
s – s sa – sa szu - szu
sz – sz sza - sza su - szu
Podane ćwiczenia należy przerabiać dwa razy dziennie po 5 ... 10 minut. Ćwiczenia powinna
prowadzić osoba, która ma poprawną i wyraźną wymowę.


Ćwiczenia warg
1. Niesforny balonik – nadymanie jednego policzka i przesuwanie powietrza z jednej strony jamy
ustnej na drugą – wargi złączone.
Zmiana:
- nadymanie policzków z uwolnieniem nagromadzonego w jamie ustnej powietrza;
schodzące powietrze powoduje szmer, który przypomina wymowę głoski p,
- nadymanie policzków i zatrzymanie powietrza w jamie ustnej – następuje oddychanie
przez nos – bez zmiany położenia warg i policzków,
- nadmuchiwanie gumowych zabawek, baloników, puszczanie baniek mydlanych, gra na
grzebieniu,
2. Zajączek – wciąganie policzków do jamy ustnej, policzki ściśle przylega do łuków zębowych, wargi
tworzą „zajęczy pyszczek”.
3. Całuski – wargi ściągnięte, wywinięte do przodu – jak przy cmoknięciu.
4. Mam wąsy – utrzymanie słomki między nosem a górną wargą.
5. Kto wygra ? Prowadzący opowiada o zwierzętach: koniu, psie, który organizował konkurs na
najpiękniejszy uśmiech – kąciki ust maksymalnie oddalone do tyłu, zęby mocno zaciśnięte.
6. Nic nie powiem – mocne zaciśniecie rozciągniętych warg.
7. Rybka – wargi wysunięte do przodu, powolne otwieranie i zamykanie warg – tworzenie kształtu koła.
8. Pajac – wesoła mina: wargi złączone, kąciki uniesione do góry, smutna mina: wargi złączone, kąciki
opuszczone w dół.
9. Ptaszki – wargi mocno ściągnięte, wysuwamy do przodu, lekko otwarte – gwiżdżą: fiu, fiu...


Ćwiczenia języka
1. Łakomy miś – oblizywanie warg (szeroko otwarte) ruchem okrężnym – w prawo i w lewo.
2. Bawimy się w chowanego – wysuwanie języka na zewnątrz i cofanie w głąb jamy ustnej; język
wykonuje poziome ruchy ze skrajnej pozycji przedniej do skrajnej tylnej.
3. Zmęczony pies – wysuwanie języka na brodę.
4. Wąż - usta złączone; gwałtowne wysunięcie do przodu naprężonego, zaostrzonego języka;
gwałtowne cofnięcie do tyłu – usta złączone.
5. Ptaszek z gniazdka – wysuwanie języka do przodu i cofanie w głąb jamy ustnej – bez kontaktu z
zębami.
6. Liczymy zęby – dotykanie czubkiem języka kolejnych zębów – górnych i dolnych.
7. Cukierek – wypychanie policzków na zmianę ostrym czubkiem języka; sprawdzamy, czy jest tam
„cukierek”, ostukując palcami wypchany policzek.
8. Sztuczki – robienie z języka: „rurki” (unoszenie boków języka), „górki” (czubek języka zaczepiamy
o dolne zęby).
9. Ślizgawka – czubek języka „ślizga się” po podniebieniu do tyłu – do przodu.
10. Malarz – język jak pędzel, który maluje różne kształty: kropli, kółka.
11. Jakie smaczne! – przesuwanie czubka języka od zębów, cofanie do tyłu, aż do wytworzenia
mlaskania. także mlaskanie środkiem języka.

Przykłady ćwiczeń języka
1. Wysuwanie języka – język wąski i szeroki. Kierowanie języka w kąciki ust: w prawo i w lewo – przy
szeroko otwartych ustach.
2. Unoszenie języka na górną wargę – język wąski i szeroki (usta szeroko otwarte). Ćwiczenia
wykonujemy bez pomocy dolnej wargi.
3. Unoszenie języka za górne zęby i cofanie go do podniebienia miękkiego.
4. Dotykanie językiem zębów trzonowych górnych i dolnych. Dotykanie językiem poszczególnych
zębów – po kolei.
5. Język w przedsionku jamy ustnej, oblizywanie (ruch okrężny). Oblizywanie warg ruchem okrężnym –
usta szeroko otwarte.
6. Mlaskanie czubkiem języka. Mlaskanie środkiem języka. Przyssanie języka do podniebienia przy
szeroko otwartych ustach.

Przykłady ćwiczeń warg
1. Szerokie otwieranie ust i zamykanie. Wysuwanie warg do przodu (jak przy samogłosce u),
rozchylanie warg (jak przy samogłosce e). Ruchy wysuwania i rozchylania wykonywać naprzemiennie.
2. Złączyć wargi płasko. Rozciąganie warg poprzez cofnięcie kciuków (jak przy samogłosce i).
3. Układanie dolnej wargi na górną i górnej na dolną. Wysunąć wargi do przodu, ściągając je i
przesuwać w kąciki ust: w prawo, w lewo: następnie wykonywać ruch okrężny.
4. Dolną wargą zasłonić dolne zęby: górną – górne zęby.
5. Dmuchanie przez złączone wargi, lekko wysunięte do przodu; parskanie, cmokanie.
6. Wymawianie samogłosek: i-u, a następnie a, e, u, i, o, y, (zachowywać tę kolejność)

Przykłady ćwiczeń oddechowych
1. Naśladowanie chłodzenia gorącej zupy na talerzu.
2. Zdmuchiwanie mlecza, aż spadnie ostatnie nasionko.
3. Odtajanie zamarzniętej szyby – chuchanie.
4. Gwizdanie na jednym tonie.
5. Liczenie na jednym wydechu.
6. Powtarzanie zdań szeptem.
7. Naśladowanie głosu syreny: eu, eu, eu..

 

TERAPIA GŁOSKI ‘R”
Ćwiczenia usprawniające:
Wysuwanie języka do przodu: język wąski i szeroki;
Unoszenie szerokiego języka na górną wargę;
Unoszenie szerokiego języka na górne zęby;
Cofanie szerokiego języka wzdłuż podniebienia;
Kląskanie językiem, mlaskanie, naśladowanie ssania cukierka czubkiem języka;
Masaż języka przez wysuwanie i wsuwanie go między lekko rozwarte zęby;
Masaż końca języka za pomocą palca;
Ćwiczenia przygotowawcze do „r” rozpoczynamy od szybkiego wymawiania głosek „tttt”, „dddd”,
„tdtdtdtd”, „tdntdntdn”, tede - tede, tedo - tedo, tedu - tedu”. Język znajduje się nie przy zębach, ale
jest cofnięty do wałka dziąsłowego, co w efekcie daje wymowę „tępą”. Ćwiczenia należy wykonywać
przy otwartych ustach, dgyż wtedy zmuszamy język do wykonywania ruchów potrzebnych przy „td”;
Wymawiając „ddd” przesuwamy szybko palcem pod językiem w prawo i w lewo, pobudzając go do
drgań;
Stosuje się też ćwiczenia w dmuchaniu. Wąski pasek papieru umieszczamy na czubku języka za
górnymi zębami (wargi rozchylone) i polecamy dmuchnąć na język energicznie wymawiając „t”, a
następnie „tr”. Wówczas papierek odskoczy;
Prowadzimy też dużo ćwiczeń w postaci drobnych ruchów języka po podniebieniu, wymawiając przy
tym „trltrltrl”, język znajduje się za wałkiem dziąsłowym.
tra, tro, tre, tru, try;
dra, dro, dre, dru, dry;
trawa, trasa, tramwaj, tratwa, trampki, tran, troje, trochę, trudny,
truskawka, trybuna;
drabina, droga, drewno, drewniaki, drut;
atra, atro, atre, atru, atry;
otra, otro, otre, otru, otry;
etra, etro, etre, etru, etry;
utra, utro, utre, utru, utry;
ytra, ytro, ytre, ytru, ytry;
strażak, wiatrak, siostra, futro, jutro, lustro, parasol, wątroba, piętro, strona, opatrunek, struś,
strumyk, futryna, cytryna, strych;
adra, adro, adru, adry;
odra, odro, odre, odru, odry;
edre, edre, edro, edru, edry;
udra, udro, udre, udru, udry;
ydra, ydro, ydre, ydru, ydry;
kołdra, wiadro, zdrowy, biedronka, landrynki, adres, hydrant.

TERAPIA GłOSKI „S”
Ćwiczenia usprawniające narządy artykulacyjne:
Ćwicz codziennie , nawet 3 razy dziennie, przez 10 minut.
Wysuwanie języka do przodu, a następnie cofanie go w głąb jamy ustnej. Usta szeroko otwarte.
Rozchylanie warg , jak przy uśmiechu. Zęby muszą być widoczne;
Wysuwanie języka do przodu, na brodę, a następnie cofanie go w głąb jamy ustnej, za dolne zęby;
Wysuwanie języka do przodu: język szeroki (uśmiech), język wąski (mocno w przód);
Kierowanie języka w kąciki ust i oblizywanie ich;
Wymawianie samogłosek, szczególnie „i – u”;
„Tańcząca świeca” - dmuchanie na płomień świecy, tak delikatnie, aby nie zgasła. Wdech nosem,
wydech, długi – ustami.
Ułożenie narządów artykulacyjnych do wywołania głoski „s”.
Język leży płasko, jak przy „a”, za dolnymi zębami. Zęby zbliżone do siebie. Wargi rozchylone,
spłaszczone przylegają do zębów, zęby widoczne.
Ćwiczenia rozpoczynamy od syczenia:
sssa, ssso, ssse, sssu, sssy;
asss, osss, esss, usss, ysss;
asssa, ossso, essse, usssu, ysssy;
sssala, ssstołek, lasss, passsta, kasssa;
Sylaby:
sa, sa, sa, sa, sa;
se, se, se, se, se;
su, su, su, su, su;
sy, sy, sy, sy, sy;
Logotomy:
sky,sky, sky, sky, sky;
ski, ski, ski, ski, ski;
ska, ska, ska, ska ska;
ską, ską, ską, ską, ską;
skę, skę, skę, skę, skę;
Wyrazy:
sala, sałata, sanki, sandały, sobota, sok,
soda, sople, sowa, ser, sukienka,

Zasady pracy dorosłych z dzieckiem, sprzyjające jego rozwojowi
Dorośli odgrywają w życiu dziecka ogromną rolę, wpływając w istotnym stopniu na
jego rozwój. Ich wpływ może być tym większy, im wyższy będzie poziom świadomości
pedagogicznej w organizowaniu środowiska sprzyjającego rozwojowi dziecka. Służy temu
znajomość i przestrzeganie w pracy z dzieckiem kilku podstawowych zasad.
• Dorośli (rodzice, nauczyciele, dziadkowie) muszą poświęcać dzieciom jak najwięcej
czasu na wspólną zabawę, rozmowę, obserwację, co oznacza, że niezależnie od natłoku
obowiązków i spraw codziennych stale powinni koncentrować swoją uwagę na potrzebach
i problemach dzieci.
• W związku z tym, że każde dziecko rozwija się w specyficznym dla siebie tempie,
a różnice rozwojowe pomiędzy dziećmi mogą sięgać nawet kilku lat, dorośli powinni
unikać porównań oceniających między dziećmi, tylko z miłością i tolerancją
przyjmować je takimi, jakie są. Porównanie powinno służyć wychwytywaniu zaburzeń
rozwojowych, a nie ocenie dziecka.
• Dorośli muszą unikać kategorycznych stwierdzeń określających cechy dziecka,
np.: jesteś powolny, ale z ciebie gaduła, niejadek, mazgaj itp., co określa się mianem
etykietowania dzieci i co może się przyczynić do spowolnienia rozwoju lub pojawienia się
zaburzeń rozwojowych.
• Rozwojowi dzieci sprzyjają stawiane im zadania, jednak dorośli muszą dbać
o właściwy ich dobór w taki sposób, aby nie były one ani zbyt łatwe, ani zbyt
trudne, bowiem ani jedne, ani drugie nie sprzyjają rozwojowi dziecka, a wręcz odwrotnie
– hamują go.
• W przypadku dostrzeżenia jakichś niepokojących sygnałów świadczących o
nieprawidłowościach rozwojowych dziecka konieczna jest szczególna troska dorosłych
polegająca na studiowaniu fachowej literatury, poszukiwaniu kontaktów ze
specjalistami: logopedą, pedagogiem, psychologiem itp., stałej konsultacji z
nauczycielem.
Aby osiągnąć efekty wychowawcze, rodzice i nauczyciel muszą iść ręka w rękę, to
znaczy uzgodnić konsekwentne postępowanie, aby dziecko nie stykało się z odmiennymi
zasadami w przedszkolu i w domu.
Dzieci w domu będą mieć:
• ustalony rytm dnia (m.in. porę wstawania i kładzenia się spać),
• ustalone obowiązki (np.: wynoszenie śmieci, podlewanie kwiatów),
• zapewniony czas na zabawę z opiekunami (minimum godzinę dziennie, w tym
czytanie przed snem),
• ustalone reguły postępowania i związane z tym nagrody i kary,
• wybierane audycje telewizyjne, a czas oglądania telewizji nie będzie przekraczał
2 godzin dziennie,
• wpajany szacunek do innych ludzi.

Uczymy sześciolatka koncentracji
Dziś słyszy się, że co najmniej co drugie dziecko ma "problemy z koncentracją". Pedagodzy i
nauczyciele chętnie nadużywają tego określenia w stosunku do dzieci ciekawskich, pełnych pasji, o
żywym temperamencie. Rodzice, słysząc taką "diagnozę", zazwyczaj wpadają w panikę i nie bardzo
wiedzą, co robić dalej. Często czują się winni i zastanawiają się, jakie błędy popełnili. Tymczasem
prawdziwe kłopoty z koncentracją - takie, które mogą utrudnić naukę w szkole - ma zaledwie co
dziesiąte dziecko. Pozostałe nie bardzo chcą się wpasowywać w dość sztywny i formalny system
szkolny i nie skupiają się na tym, co mówi nauczyciel, po prostu dlatego, że je to nudzi.
Nawet jednak jeśli dziecko ma poważniejsze kłopoty i nie potrafi na niczym skoncentrować uwagi, nie
ma sensu szukanie winnego nie ma sensu. Trzeba raczej przygotować plan działania, uzbroić się w
cierpliwość i spróbować nauczyć dziecko wyciszania wewnętrznego niepokoju i koncentrowania się na
tym, co dzieje się tu i teraz. W tej nauce ogromne znaczenie ma to, jak bardzo my sami jesteśmy
wewnętrznie uspokojeni i wyciszeni. Jeśli umiemy koncentrować się na tym, co robimy, jeśli dbamy o
to, by atmosfera w domu sprzyjała wyciszeniu się i pracy - połowa sukcesu za nami.
Oto, co może pomóc dziecku:
Wysłuchuj historii. Pytaj, jak minął dziecku dzień, co się wydarzyło dobrego, a co smutnego. Postaraj
się wysłuchać uważnie opowieści, utrzymując kontakt wzrokowy z dzieckiem. Jeśli popada w dygresje i
się gubi, delikatnie naprowadzaj na główny wątek opowiadanej historii.
Nakrywajcie razem do stołu. Pokaż dziecku, jak należy obchodzić się z krucha zastawą, a potem pozwól
mu rozkładać również to, co delikatne i łatwo się tłucze. Dbaj o to, byście choć jeden posiłek dziennie
jedli wspólnie przy stole.
Oswajaj zmiany. Jeśli twoje dziecko boi się zmian, zawczasu opowiadaj o tym, co je czeka, np. w nowej
grupie, w nowym sąsiedztwie, itp.
Decydujecie wspólnie. Spróbuj nauczyć je, że podejmowanie decyzji to proces, który zazwyczaj
zajmuje ludziom trochę czasu, i że nie ma sensu decydować szybko i pochopnie tylko dlatego, żeby
mieć jakąś decyzję z głowy. Pokaż, że w domu też często rozważacie różne za i przeciw, np. w sytuacji
droższego zakupu, wyjazdu czy zmiany pracy. Stwarzaj sytuacje, w których wspólnie podejmujecie
decyzje (na co iść do kina, jakie ubranie kupić itp.)
Rozładowuj energię. Dzieci, którym trudno się skupić, mają zazwyczaj dużo energii. Kiedy trochę się
„wyszaleją”, łatwiej jest im myśleć. Znajdźcie sposób na konstruktywne rozładowywanie nadmiaru
energii.
Spróbuj masażu. Są dzieci, na które bardzo kojąco działa wieczorny masaż, np. samych stóp. Dobrze
potem śpią, a rano wstają zrelaksowane. Im bardziej dziecko jest rozluźnione, tym jest uważniejsze.
Wczuj się w jego położenie. Zastanów się, jak może czuć się w danej sytuacji. Zapytaj, czy tak właśnie
jest. („Musiałeś być dość zdenerwowany, gdy pani cię poprosiła o pokazanie rysunku, którego nie
miałeś, tak?"). Ucz je wczuwać się położenie innych.
Ćwicz wspólne pisanie liter. To poprawia poczucie własnej wartości. Ale uwaga - wymaga cierpliwości
i dobrego nastawienia z twojej strony. Dzieci, które mają problemy ze skupieniem się, piszą nieuważnie,
brzydko, pośpiesznie. Ćwiczcie rysowanie liter. Zróbcie z tego wspólną zabawę.
Pokazuj, czym są konsekwencje działań. Pilnuj, by uzmysławiać efekt zarówno destrukcyjnych, jak i
konstruktywnych zachowań („Zobacz, kot ucieka, kiedy go tak nieuważnie bierzesz na ręce”, „Spójrz,
bez trudu znalazłeś swoje rzeczy, bo wczoraj zrobiłeś porządek w pokoju").
3
Słuchaj, słuchaj, słuchaj. Staraj się mieć z dzieckiem cały czas kontakt wzrokowy. Reaguj na to, co
mówi - to ważne, żeby wiedziało, że go słuchasz. Nigdy nie udawaj zainteresowania. Jeśli masz dość,
jesteś zajęta lub znudzona, przerwij rozmowę.
Organizuj domowe obowiązki. Dziecko może mieć kłopoty z organizowaniem sobie pracy, ale twój
przykład będzie je uczył, jak sobie radzić z chaosem. Używaj kalendarza, karteczek samoprzylepnych,
planszy, rób listy zakupów przed wyjściem do sklepu itp.
Unikaj strofowania, łajania, wytykania błędów, pouczania, narzekania.
Doceniaj wysiłki i ich efekty. Nawet jeśli są mikroskopijnie małe, niemal nie do zauważenia - dostrzegaj
je. Dziecko łatwo może upaść na duchu, ale ty nigdy się nie poddawaj. Jesteś najważniejszym oparciem
dla swojego dziecka, z relacji z tobą czerpie siłę do borykania się ze swoimi problemami. Pamiętaj
jednocześnie, by chwalenie nie stało się "sztuką dla sztuki". Dziecko znakomicie wyczuwa, kiedy
chwalimy je rutynowo, powierzchownie, bez zastanowienia. I wtedy czuje się nierozumiane.
Magiczny porządek na stole
Dzieci, które mają kłopoty z koncentracją, unikają odrabiania prac domowych, ponieważ dość szybko
nabierają przekonania, że wszystko, co wiąże się ze szkołą, wiąże się jednocześnie z porażką, która jest
czymś bardzo nieprzyjemnym. Dlatego nie zdziw się, jeśli dziecko, zamiast siąść do nauki, będzie
rozglądało się dookoła, obgryzało ołówek, zamykało się w toalecie, zadawało nieadekwatne pytania,
mówiło, że się źle czuje, przepakowywało tornister, szukało niezbędnych przyborów, wydmuchiwało
nos, płakało
Zamiast się irytować i wykrzykiwać bezużyteczne rady w stylu "uspokój się!", spróbuj nakierować
uwagę dziecka na pracę. Dobrym jej początkiem będzie uporządkowanie stołu. Może ono stać się
codziennym rytuałem, sygnałem, że nadszedł czas skupienia się. Pusty blat, na którym leży tylko to, co
jest potrzebne do nauki, sprzyja koncentracji.



Bezpieczne wakacje

Okres wakacyjny to szczególny czas dla całej rodziny. Właśnie w lipcu

i sierpniu wielu z nas wyjeżdża na urlop, a dzieci i młodzież spędzają wakacje

nad wodą, w górach, czy na koloniach. Towarzyszące wypoczynkowi odprężenie

sprawia, że często zapominamy o podstawowych zasadach bezpieczeństwa.

Chcąc więc ograniczyć zagrożenie skorzystajcie Państwo z naszych porad:

zapewnijcie dziecku maksimum opieki i zainteresowania,

starajcie się uczestniczyć w wypełnieniu mu czasu wolnego,

wykształćcie w nim zdrowy styl życia - wolny od nałogów,

sprawdźcie, czy miejsce jego zabawy jest bezpieczne,

nauczcie dziecko, aby nie brało żadnych przedmiotów i słodyczy od obcych,

zabrońcie mu otwierania drzwi pod nieobecność domowników,

zabrońcie oddalania się z nieznajomym, czy wsiadania do jego samochodu,

zawsze starajcie się wiedzieć, gdzie Wasza pociecha idzie, z kim

i kiedy wróci,

nauczcie ostrożności przy zabawie w pobliżu wody, placu budowy,

ruchliwych ulic, itp. niebezpiecznych miejsc,

nauczcie dziecko poruszania się po drodze pieszo czy rowerem,

zabrońcie mu chwalenia się innym, jakie wartościowe przedmioty posiada

w domu,

dowiedzcie się z kim przebywa podczas zabawy poza domem (wypytajcie o

koleżanki, kolegów - co robią, gdzie mieszkają, czy mają w domu telefon),

sprawdźcie także, czy organizatorzy wyjazdów kolonijnych są odpowiednio

przygotowani (warunki pobytu, kwalifikacje opiekunów, zakres i rodzaj

zajęć wypełniających czas wypoczynku).

Przestrzegajcie swoje dziecko przed kontaktami z dzikimi zwierzętami,

bezpańskimi psami, które choć miłe i spokojne mogą być niebezpieczne i

dotkliwie pogryźć czy zarazić wścieklizną. Uczcie dziecko, że nie wolno

podchodzić do zwierzęcia, które nie ucieka przed nami - nie wolno go głaskać lub

drażnić w jakikolwiek sposób. W razie kontaktu z psem zachowajcie spokój, nie

uciekajcie, nie krzyczcie, nie patrzcie mu w oczy, nie wykonujcie szybkich

ruchów. Jeżeli pies zaatakuje przyjmijcie postawę żółwia. Kucnijcie, zwińcie się w

kłębek, chroniąc głowę, szyję i brzuch.

Jak pomóc dziecku w nauce mówienia?

1. Zachęcajmy dziecko do naśladowania odgłosów otoczenia, samemu dając przykład, ale uważnie

przysłuchując się efektom uzyskanym przez dziecko.

2. Łączmy nazywanie z konkretnym obiektem, a więc z obrazkami czy widzianym przez dziecko

przedmiotem, osobą, zjawiskiem. Posługujmy się książkami i ilustracjami o wyrazistym rysunku lub

komentujmy aktualne wydarzenia z najbliższego otoczenia w czasie ich trwania.

3.Organizujmy wspólne "zabawy buzią": dmuchanie baniek mydlanych, nadmuchiwanie gumowych

zabawek, gwizdanie, nadymanie policzków, parskanie czy syczenie.

4. Starajmy się łączyć wydawanie różnych dźwięków i naśladowanie odgłosów z ruchami rąk i całego

ciała, tzw. mowa ciała.

5. Zwróćmy uwagę na ćwiczenia dłoni. Zręczność rąk ma związek ze sprawnym artykułowaniem i

mówieniem. Pomagajmy dziecku nawlekać koraliki, budować wieżę z klocków, domek z kart lub

twórzmy z nim świat z modeliny lub plasteliny.

6. Starajmy się nie wyręczać dziecka w wypowiadaniu życzeń i opowiadaniu wrażeń. Nie

podpowiadajmy mu bezustannie, co ma powiedzieć. Pozostawmy mu swobodę w doborze słów.

Starajmy się sprowokować wypowiedź, a te dopiero poprawiajmy.

7. Gdy dziecko mówi po swojemu, powtarzajmy po nim tę samą treść w poprawionej gramatycznie

formie.

8.Opowiadając dziecku bajkę czy interpretując scenkę przedstawioną na obrazku starajmy się mówić

prostymi, krótkimi zdaniami. Nie zasypujmy dziecka lawiną słów, których znaczenia nie rozumie i nie

będzie potrafiło ich wykorzystać. W taki sam sposób odpowiadajmy dziecku na jego pytania.

Sprawdzajmy, czy śledzi tok naszych myśli, rozumie wszystkie wyrazy, zadając mu pytania i

ewentualnie podpowiadając odpowiedzi. W tym celu naprowadzajmy dziecko na właściwy wyraz,

pokazujmy daną rzecz na obrazku mówiąc początek wyrazu.

9. Komentujmy możliwie często to, co sami robimy i co robi dziecko, np.: "teraz mama prasuje, a

później będzie gotowała zupę".

10. Nigdy nie krytykujmy mowy dziecka w jego obecności ani w obecności innych dzieci, nie

porównujmy go z rówieśnikami, nie stawiajmy ich za przekład pod tym względem. Uświadamianie

bowiem dziecku, że jego mowa jest dla rodziców problemem i zmartwieniem, że są z niej

niezadowoleni, wywoła skutek odwrotny do zamierzonego, zniechęci i zablokuje.

11. Zawsze chwalmy dziecko, nie tylko za widoczne osiągnięcia, ale za każde próby i starania, udane

ćwiczenie, nowy wyraz, powtórzenie, opowiadanie.

12. Jeśli dwulatek nie mówi więcej niż parę słów i przybywa ich bardzo mało, a trzylatek nie próbuje

układać zdań - pamiętajmy: to najwyższa pora, by zasięgnąć porady specjalisty.

Lepiej okazać w tej kwestii nadwrażliwość i troskę niż brak umiejętności przewidywania i przykre w

skutkach w dalszej edukacji dziecka porażki.

8

3. RODZICE - kilka rad jak uniknąć wad:

- Nie mów nigdy do dziecka niepoprawnie pod względem gramatycznym, staraj się unikać

zdrobnień i neologizmów,

- Zawsze stosuj słowa i zwroty utrwalone podczas ćwiczeń w rozmowach codziennych,

- Nie zapominaj o częstym okazywaniu swojemu dziecku zadowolenia i akceptacji,

- Pamiętaj, że nauka wymowy nie powinna ograniczać się tylko do ćwiczeń z logopedą w formie

zabawy, ale i winna być kontynuowana w ciągu całego dnia.

Co robić, aby mowa była piękna?

- mówić spokojnie, bez pośpiechu,

- świadomie ćwiczyć się w ustnych wypowiedziach,

- czytać głośno, otwierając szeroko usta,

- słuchać mowy swojej i innych

- nauczyć się „czuć” swoją mowę:

- mów i czuj swoje ciało,

- wykorzystuj zmysły: wzrok, słuch, czucia,

- odpowiednio korzystaj z gestu i mimiki,

- skorzystaj z pomocy logopedy, aby nauczyć się prawidłowej wymowy głosek, których nie

potrafisz dobrze wymówić.

9

Zestawy ćwiczeń logopedycznych:

1. Ćwiczenia utrwalające wymowę głoski sz:

Wymowa

- język u góry w jamie ustnej,

- zęby zsunięte,

- wargi wysunięte do przodu „dziobek”,

- dmuchamy na czubek języka.

1. Naśladowanie szumu drzew:

sz..... sz..... sz.....

2. Powtarzanie sylab z głoską sz:

szy, sze, szo, szu, sza,

yszy, esze, oszo, uszu, asza,

ysz, esz, osz, usz, asz,

3. Zabawa słuchowa:

Usłyszysz dwa dźwięki, a ty powiesz czy były takie same czy inne:

sz – s sza – sa szu - su

s – sz sa - sza su - su

s – s sa – sa szu - szu

sz – sz sza - sza su - szu

10

Podane ćwiczenia należy przerabiać dwa razy dziennie po 5 ... 10 minut. Ćwiczenia powinna

prowadzić osoba, która ma poprawną i wyraźną wymowę.

Ćwiczenia utrwalające wymowę głoski s:

Wymowa

- język leży płasko, jest szeroki, dotyka dolnych zębów,

- zęby są zbliżone i widoczne,

- wargi rozchylone jak przy uśmiechu.

1. Naśladowanie syczenia węża:

s .... s,

2. Powtarzanie sylab z głoską s:

sy, se, so, su, sa

ysy, ese, oso, usu, asa

ys, es, os, us, as

3. Zabawa słuchowa:

Usłyszysz dwa dźwięki, a ty powiesz czy były takie same czy inne:

sz – s sza – sa szu - su

s – sz sa - sza su - su

s – s sa – sa szu - szu

sz – sz sza - sza su - szu

Podane ćwiczenia należy przerabiać dwa razy dziennie po 5 ... 10 minut. Ćwiczenia powinna

prowadzić osoba, która ma poprawną i wyraźną wymowę.

2. Ćwiczenia warg

1. Niesforny balonik – nadymanie jednego policzka i przesuwanie powietrza z jednej strony jamy

ustnej na drugą – wargi złączone.

Zmiana:

- nadymanie policzków z uwolnieniem nagromadzonego w jamie ustnej powietrza;

schodzące powietrze powoduje szmer, który przypomina wymowę głoski p,

11

- nadymanie policzków i zatrzymanie powietrza w jamie ustnej – następuje oddychanie

przez nos – bez zmiany położenia warg i policzków,

- nadmuchiwanie gumowych zabawek, baloników, puszczanie baniek mydlanych, gra na

grzebieniu,

2. Zajączek – wciąganie policzków do jamy ustnej, policzki ściśle przylega do łuków zębowych, wargi

tworzą „zajęczy pyszczek”.

3. Całuski – wargi ściągnięte, wywinięte do przodu – jak przy cmoknięciu.

4. Mam wąsy – utrzymanie słomki między nosem a górną wargą.

5. Kto wygra ? Prowadzący opowiada o zwierzętach: koniu, psie, który organizował konkurs na

najpiękniejszy uśmiech – kąciki ust maksymalnie oddalone do tyłu, zęby mocno zaciśnięte.

6. Nic nie powiem – mocne zaciśniecie rozciągniętych warg.

7. Rybka – wargi wysunięte do przodu, powolne otwieranie i zamykanie warg – tworzenie kształtu koła.

8. Pajac – wesoła mina: wargi złączone, kąciki uniesione do góry, smutna mina: wargi złączone, kąciki

opuszczone w dół.

9. Ptaszki – wargi mocno ściągnięte, wysuwamy do przodu, lekko otwarte – gwiżdżą: fiu, fiu...

Ćwiczenia języka

1. Łakomy miś – oblizywanie warg (szeroko otwarte) ruchem okrężnym – w prawo i w lewo.

2. Bawimy się w chowanego – wysuwanie języka na zewnątrz i cofanie w głąb jamy ustnej; język

wykonuje poziome ruchy ze skrajnej pozycji przedniej do skrajnej tylnej.

3. Zmęczony pies – wysuwanie języka na brodę.

4. Wąż - usta złączone; gwałtowne wysunięcie do przodu naprężonego, zaostrzonego języka;

gwałtowne cofnięcie do tyłu – usta złączone.

5. Ptaszek z gniazdka – wysuwanie języka do przodu i cofanie w głąb jamy ustnej – bez kontaktu z

zębami.

6. Liczymy zęby – dotykanie czubkiem języka kolejnych zębów – górnych i dolnych.

7. Cukierek – wypychanie policzków na zmianę ostrym czubkiem języka; sprawdzamy, czy jest tam

„cukierek”, ostukując palcami wypchany policzek.

8. Sztuczki – robienie z języka: „rurki” (unoszenie boków języka), „górki” (czubek języka zaczepiamy

o dolne zęby).

9. Ślizgawka – czubek języka „ślizga się” po podniebieniu do tyłu – do przodu.

10. Malarz – język jak pędzel, który maluje różne kształty: kropli, kółka.

12

11. Jakie smaczne! – przesuwanie czubka języka od zębów, cofanie do tyłu, aż do wytworzenia

mlaskania. także mlaskanie środkiem języka.

3. Przykłady ćwiczeń języka

1. Wysuwanie języka – język wąski i szeroki. Kierowanie języka w kąciki ust: w prawo i w lewo – przy

szeroko otwartych ustach.

2. Unoszenie języka na górną wargę – język wąski i szeroki (usta szeroko otwarte). Ćwiczenia

wykonujemy bez pomocy dolnej wargi.

3. Unoszenie języka za górne zęby i cofanie go do podniebienia miękkiego.

4. Dotykanie językiem zębów trzonowych górnych i dolnych. Dotykanie językiem poszczególnych

zębów – po kolei.

5. Język w przedsionku jamy ustnej, oblizywanie (ruch okrężny). Oblizywanie warg ruchem okrężnym –

usta szeroko otwarte.

6. Mlaskanie czubkiem języka. Mlaskanie środkiem języka. Przyssanie języka do podniebienia przy

szeroko otwartych ustach.

Przykłady ćwiczeń warg

1. Szerokie otwieranie ust i zamykanie. Wysuwanie warg do przodu (jak przy samogłosce u),

rozchylanie warg (jak przy samogłosce e). Ruchy wysuwania i rozchylania wykonywać naprzemiennie.

2. Złączyć wargi płasko. Rozciąganie warg poprzez cofnięcie kciuków (jak przy samogłosce i).

3. Układanie dolnej wargi na górną i górnej na dolną. Wysunąć wargi do przodu, ściągając je i

przesuwać w kąciki ust: w prawo, w lewo: następnie wykonywać ruch okrężny.

4. Dolną wargą zasłonić dolne zęby: górną – górne zęby.

5. Dmuchanie przez złączone wargi, lekko wysunięte do przodu; parskanie, cmokanie.

6. Wymawianie samogłosek: i-u, a następnie a, e, u, i, o, y, (zachowywać tę kolejność)

Przykłady ćwiczeń oddechowych

1. Naśladowanie chłodzenia gorącej zupy na talerzu.

2. Zdmuchiwanie mlecza, aż spadnie ostatnie nasionko.

3. Odtajanie zamarzniętej szyby – chuchanie.

4. Gwizdanie na jednym tonie.

5. Liczenie na jednym wydechu.

6. Powtarzanie zdań szeptem.

7. Naśladowanie głosu syreny: eu, eu, eu..

13

4.TERAPIA GŁOSKI ‘R”

Ćwiczenia usprawniające:

Wysuwanie języka do przodu: język wąski i szeroki;

Unoszenie szerokiego języka na górną wargę;

Unoszenie szerokiego języka na górne zęby;

Cofanie szerokiego języka wzdłuż podniebienia;

Kląskanie językiem, mlaskanie, naśladowanie ssania cukierka czubkiem języka;

Masaż języka przez wysuwanie i wsuwanie go między lekko rozwarte zęby;

Masaż końca języka za pomocą palca;

Ćwiczenia przygotowawcze do „r” rozpoczynamy od szybkiego wymawiania głosek „tttt”, „dddd”,

„tdtdtdtd”, „tdntdntdn”, tede - tede, tedo - tedo, tedu - tedu”. Język znajduje się nie przy zębach, ale

jest cofnięty do wałka dziąsłowego, co w efekcie daje wymowę „tępą”. Ćwiczenia należy wykonywać

przy otwartych ustach, dgyż wtedy zmuszamy język do wykonywania ruchów potrzebnych przy „td”;

Wymawiając „ddd” przesuwamy szybko palcem pod językiem w prawo i w lewo, pobudzając go do

drgań;

Stosuje się też ćwiczenia w dmuchaniu. Wąski pasek papieru umieszczamy na czubku języka za

górnymi zębami (wargi rozchylone) i polecamy dmuchnąć na język energicznie wymawiając „t”, a

następnie „tr”. Wówczas papierek odskoczy;

Prowadzimy też dużo ćwiczeń w postaci drobnych ruchów języka po podniebieniu, wymawiając przy

tym „trltrltrl”, język znajduje się za wałkiem dziąsłowym.

tra, tro, tre, tru, try;

dra, dro, dre, dru, dry;

trawa, trasa, tramwaj, tratwa, trampki, tran, troje, trochę, trudny,

truskawka, trybuna;

drabina, droga, drewno, drewniaki, drut;

atra, atro, atre, atru, atry;

otra, otro, otre, otru, otry;

etra, etro, etre, etru, etry;

utra, utro, utre, utru, utry;

ytra, ytro, ytre, ytru, ytry;

strażak, wiatrak, siostra, futro, jutro, lustro, parasol, wątroba, piętro, strona, opatrunek, struś,

strumyk, futryna, cytryna, strych;

adra, adro, adru, adry;

odra, odro, odre, odru, odry;

edre, edre, edro, edru, edry;

udra, udro, udre, udru, udry;

ydra, ydro, ydre, ydru, ydry;

kołdra, wiadro, zdrowy, biedronka, landrynki, adres, hydrant.

5. TERAPIA GłOSKI „S”

Ćwiczenia usprawniające narządy artykulacyjne:

Ćwicz codziennie , nawet 3 razy dziennie, przez 10 minut.

Wysuwanie języka do przodu, a następnie cofanie go w głąb jamy ustnej. Usta szeroko otwarte.

Rozchylanie warg , jak przy uśmiechu. Zęby muszą być widoczne;

14

Wysuwanie języka do przodu, na brodę, a następnie cofanie go w głąb jamy ustnej, za dolne zęby;

Wysuwanie języka do przodu: język szeroki (uśmiech), język wąski (mocno w przód);

Kierowanie języka w kąciki ust i oblizywanie ich;

Wymawianie samogłosek, szczególnie „i – u”;

„Tańcząca świeca” - dmuchanie na płomień świecy, tak delikatnie, aby nie zgasła. Wdech nosem,

wydech, długi – ustami.

Ułożenie narządów artykulacyjnych do wywołania głoski „s”.

Język leży płasko, jak przy „a”, za dolnymi zębami. Zęby zbliżone do siebie. Wargi rozchylone,

spłaszczone przylegają do zębów, zęby widoczne.

Ćwiczenia rozpoczynamy od syczenia:

sssa, ssso, ssse, sssu, sssy;

asss, osss, esss, usss, ysss;

asssa, ossso, essse, usssu, ysssy;

sssala, ssstołek, lasss, passsta, kasssa;

Sylaby:

sa, sa, sa, sa, sa;

se, se, se, se, se;

su, su, su, su, su;

sy, sy, sy, sy, sy;

Logotomy:

sky,sky, sky, sky, sky;

ski, ski, ski, ski, ski;

ska, ska, ska, ska ska;

ską, ską, ską, ską, ską;

skę, skę, skę, skę, skę;

Wyrazy:

sala, sałata, sanki, sandały, sobota, sok,

soda, sople, sowa, ser, sukienka,

Zasady pracy dorosłych z dzieckiem, sprzyjające jego rozwojowi

Dorośli odgrywają w życiu dziecka ogromną rolę, wpływając w istotnym stopniu na

jego rozwój. Ich wpływ może być tym większy, im wyższy będzie poziom świadomości

pedagogicznej w organizowaniu środowiska sprzyjającego rozwojowi dziecka. Służy temu

znajomość i przestrzeganie w pracy z dzieckiem kilku podstawowych zasad.

• Dorośli (rodzice, nauczyciele, dziadkowie) muszą poświęcać dzieciom jak najwięcej

czasu na wspólną zabawę, rozmowę, obserwację, co oznacza, że niezależnie od natłoku

obowiązków i spraw codziennych stale powinni koncentrować swoją uwagę na potrzebach

i problemach dzieci.

• W związku z tym, że każde dziecko rozwija się w specyficznym dla siebie tempie,

a różnice rozwojowe pomiędzy dziećmi mogą sięgać nawet kilku lat, dorośli powinni

unikać porównań oceniających między dziećmi, tylko z miłością i tolerancją

przyjmować je takimi, jakie są. Porównanie powinno służyć wychwytywaniu zaburzeń

rozwojowych, a nie ocenie dziecka.

• Dorośli muszą unikać kategorycznych stwierdzeń określających cechy dziecka,

np.: jesteś powolny, ale z ciebie gaduła, niejadek, mazgaj itp., co określa się mianem

etykietowania dzieci i co może się przyczynić do spowolnienia rozwoju lub pojawienia się

zaburzeń rozwojowych.

• Rozwojowi dzieci sprzyjają stawiane im zadania, jednak dorośli muszą dbać

o właściwy ich dobór w taki sposób, aby nie były one ani zbyt łatwe, ani zbyt

trudne, bowiem ani jedne, ani drugie nie sprzyjają rozwojowi dziecka, a wręcz odwrotnie

– hamują go.

5

• W przypadku dostrzeżenia jakichś niepokojących sygnałów świadczących o

nieprawidłowościach rozwojowych dziecka konieczna jest szczególna troska dorosłych

polegająca na studiowaniu fachowej literatury, poszukiwaniu kontaktów ze

specjalistami: logopedą, pedagogiem, psychologiem itp., stałej konsultacji z

nauczycielem.

Aby osiągnąć efekty wychowawcze, rodzice i nauczyciel muszą iść ręka w rękę, to

znaczy uzgodnić konsekwentne postępowanie, aby dziecko nie stykało się z odmiennymi

zasadami w przedszkolu i w domu.

Dzieci w domu będą mieć:

• ustalony rytm dnia (m.in. porę wstawania i kładzenia się spać),

• ustalone obowiązki (np.: wynoszenie śmieci, podlewanie kwiatów),

• zapewniony czas na zabawę z opiekunami (minimum godzinę dziennie, w tym

czytanie przed snem),

• ustalone reguły postępowania i związane z tym nagrody i kary,

• wybierane audycje telewizyjne, a czas oglądania telewizji nie będzie przekraczał

2 godzin dziennie,

• wpajany szacunek do innych ludzi.

Uczymy sześciolatka koncentracji

Dziś słyszy się, że co najmniej co drugie dziecko ma "problemy z koncentracją". Pedagodzy i

nauczyciele chętnie nadużywają tego określenia w stosunku do dzieci ciekawskich, pełnych pasji, o

żywym temperamencie. Rodzice, słysząc taką "diagnozę", zazwyczaj wpadają w panikę i nie bardzo

wiedzą, co robić dalej. Często czują się winni i zastanawiają się, jakie błędy popełnili. Tymczasem

prawdziwe kłopoty z koncentracją - takie, które mogą utrudnić naukę w szkole - ma zaledwie co

dziesiąte dziecko. Pozostałe nie bardzo chcą się wpasowywać w dość sztywny i formalny system

szkolny i nie skupiają się na tym, co mówi nauczyciel, po prostu dlatego, że je to nudzi.

Nawet jednak jeśli dziecko ma poważniejsze kłopoty i nie potrafi na niczym skoncentrować uwagi, nie

ma sensu szukanie winnego nie ma sensu. Trzeba raczej przygotować plan działania, uzbroić się w

cierpliwość i spróbować nauczyć dziecko wyciszania wewnętrznego niepokoju i koncentrowania się na

tym, co dzieje się tu i teraz. W tej nauce ogromne znaczenie ma to, jak bardzo my sami jesteśmy

wewnętrznie uspokojeni i wyciszeni. Jeśli umiemy koncentrować się na tym, co robimy, jeśli dbamy o

to, by atmosfera w domu sprzyjała wyciszeniu się i pracy - połowa sukcesu za nami.

Oto, co może pomóc dziecku:

Wysłuchuj historii. Pytaj, jak minął dziecku dzień, co się wydarzyło dobrego, a co smutnego. Postaraj

się wysłuchać uważnie opowieści, utrzymując kontakt wzrokowy z dzieckiem. Jeśli popada w dygresje i

się gubi, delikatnie naprowadzaj na główny wątek opowiadanej historii.

Nakrywajcie razem do stołu. Pokaż dziecku, jak należy obchodzić się z krucha zastawą, a potem pozwól

mu rozkładać również to, co delikatne i łatwo się tłucze. Dbaj o to, byście choć jeden posiłek dziennie

jedli wspólnie przy stole.

Oswajaj zmiany. Jeśli twoje dziecko boi się zmian, zawczasu opowiadaj o tym, co je czeka, np. w nowej

grupie, w nowym sąsiedztwie, itp.

Decydujecie wspólnie. Spróbuj nauczyć je, że podejmowanie decyzji to proces, który zazwyczaj

zajmuje ludziom trochę czasu, i że nie ma sensu decydować szybko i pochopnie tylko dlatego, żeby

mieć jakąś decyzję z głowy. Pokaż, że w domu też często rozważacie różne za i przeciw, np. w sytuacji

droższego zakupu, wyjazdu czy zmiany pracy. Stwarzaj sytuacje, w których wspólnie podejmujecie

decyzje (na co iść do kina, jakie ubranie kupić itp.)

Rozładowuj energię. Dzieci, którym trudno się skupić, mają zazwyczaj dużo energii. Kiedy trochę się

„wyszaleją”, łatwiej jest im myśleć. Znajdźcie sposób na konstruktywne rozładowywanie nadmiaru

energii.

Spróbuj masażu. Są dzieci, na które bardzo kojąco działa wieczorny masaż, np. samych stóp. Dobrze

potem śpią, a rano wstają zrelaksowane. Im bardziej dziecko jest rozluźnione, tym jest uważniejsze.

Wczuj się w jego położenie. Zastanów się, jak może czuć się w danej sytuacji. Zapytaj, czy tak właśnie

jest. („Musiałeś być dość zdenerwowany, gdy pani cię poprosiła o pokazanie rysunku, którego nie

miałeś, tak?"). Ucz je wczuwać się położenie innych.

Ćwicz wspólne pisanie liter. To poprawia poczucie własnej wartości. Ale uwaga - wymaga cierpliwości

i dobrego nastawienia z twojej strony. Dzieci, które mają problemy ze skupieniem się, piszą nieuważnie,

brzydko, pośpiesznie. Ćwiczcie rysowanie liter. Zróbcie z tego wspólną zabawę.

Pokazuj, czym są konsekwencje działań. Pilnuj, by uzmysławiać efekt zarówno destrukcyjnych, jak i

konstruktywnych zachowań („Zobacz, kot ucieka, kiedy go tak nieuważnie bierzesz na ręce”, „Spójrz,

bez trudu znalazłeś swoje rzeczy, bo wczoraj zrobiłeś porządek w pokoju").

3

Słuchaj, słuchaj, słuchaj. Staraj się mieć z dzieckiem cały czas kontakt wzrokowy. Reaguj na to, co

mówi - to ważne, żeby wiedziało, że go słuchasz. Nigdy nie udawaj zainteresowania. Jeśli masz dość,

jesteś zajęta lub znudzona, przerwij rozmowę.

Organizuj domowe obowiązki. Dziecko może mieć kłopoty z organizowaniem sobie pracy, ale twój

przykład będzie je uczył, jak sobie radzić z chaosem. Używaj kalendarza, karteczek samoprzylepnych,

planszy, rób listy zakupów przed wyjściem do sklepu itp.

Unikaj strofowania, łajania, wytykania błędów, pouczania, narzekania.

Doceniaj wysiłki i ich efekty. Nawet jeśli są mikroskopijnie małe, niemal nie do zauważenia - dostrzegaj

je. Dziecko łatwo może upaść na duchu, ale ty nigdy się nie poddawaj. Jesteś najważniejszym oparciem

dla swojego dziecka, z relacji z tobą czerpie siłę do borykania się ze swoimi problemami. Pamiętaj

jednocześnie, by chwalenie nie stało się "sztuką dla sztuki". Dziecko znakomicie wyczuwa, kiedy

chwalimy je rutynowo, powierzchownie, bez zastanowienia. I wtedy czuje się nierozumiane.

Magiczny porządek na stole

Dzieci, które mają kłopoty z koncentracją, unikają odrabiania prac domowych, ponieważ dość szybko

nabierają przekonania, że wszystko, co wiąże się ze szkołą, wiąże się jednocześnie z porażką, która jest

czymś bardzo nieprzyjemnym. Dlatego nie zdziw się, jeśli dziecko, zamiast siąść do nauki, będzie

rozglądało się dookoła, obgryzało ołówek, zamykało się w toalecie, zadawało nieadekwatne pytania,

mówiło, że się źle czuje, przepakowywało tornister, szukało niezbędnych przyborów, wydmuchiwało

nos, płakało

Zamiast się irytować i wykrzykiwać bezużyteczne rady w stylu "uspokój się!", spróbuj nakierować

uwagę dziecka na pracę. Dobrym jej początkiem będzie uporządkowanie stołu. Może ono stać się

codziennym rytuałem, sygnałem, że nadszedł czas skupienia się. Pusty blat, na którym leży tylko to, co

jest potrzebne do nauki, sprzyja koncentracji.